Er komen steeds meer redenen om Alcibiades te lezen. Vorige week was de schrijver nog bij Buitenhof, waar hij werd ingezet als waarschuwer tegen het populisme. Dat is nu gekoppeld aan de verdieping in de democratie in een van zijn sterkste vormen, van Athene in de oudheid. De naam Thucydides viel een paar keer, de geschiedschrijver met hekel aan effectbejag.
Een goede vriend opende het gesprek over Alcibiades, of ik het ging lezen. Ik dacht: waarom lees je het niet zelf dan? Hij vertrouwde erop dat ik het als classicus toch wel ging lezen. Speciaal voor mij krijgt nu (opnieuw) de kleur van plaatsvervanging. Ik lees het opdat jullie het niet hoeven te lezen.
Ik zou nu kunnen beginnen met redeneren. Zou het een met het ander te maken kunnen hebben? Heeft populisme iets te maken met de opdracht aan de elite om bepaalde dingen te doen, zodat zij het zelf niet hoeven te doen? En vervolgens die elite ervan langs te geven zodat ze zelf aan de gevolgen daarvan kunnen ontsnappen?
Redeneren helpt hier even niet. Geen idee waar ik Alcibiades moet plaatsen in deze politieke strijd. Toen hij de geslachtsdelen van de Hermesbeeldjes afhakte, waarschijnlijk in een dronken bui, wilde hij zich ervoor verantwoorden bij de rechtbank. Maar zijn tegenstanders wachtten liever tot hij op expeditie was naar Sicilië, om hem terug te kunnen roepen. Dat om het effect. Toen ontsnapte Alcibiades naar de Spartanen, de vijanden van Athene in de burgeroorlog.
Geen idee van iets hebben was volgens Socrates ook wel een kenmerk van zijn filosofische tegenstanders, de sofisten. Alcibiades wordt wel gezien als de machtigste vertegenwoordiger van de sofisten, de leraren in welsprekendheid. Ze wisten de taal te plooien om macht te krijgen, hebben, houden. Minder belangrijk was of het klopte wat ze zeiden. (Ik ben kennelijk nog steeds aan het redeneren:) Misschien heeft macht altijd wel met onbetrouwbaarheid te maken.
Zorgen dat je gezien en gehoord wordt. Zorgen ook zeker dat je gelezen wordt. Zorgen dat je op de buis verschijnt.
Ik weet het niet, ik weet het niet. Aan de ene kant zie ik wel dat het een boek is speciaal voor mij. Aan de andere kant heb ik zo mijn eigen zorgen. Ik begrijp de Alcibiades van Plato niet eens, die aan het eind van Symposion ladderzat vertelt over zijn liefde voor de onbegrijpelijke Socrates. Maar even wachten tot de hype over is en er negen exemplaren van die nieuwe Alcibiades op de bieb staan te wachten. Op mij speciaal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten